آشنایی با انواع بسته بندی های کالاها و چیدمان کالا در پالت های چوبی، پلاستیکی، فلزی، کارتنی و... ، انبار را نسبت به تحویل درست و صحیح اقلام از تامین کنندگان داخلی و خارجی سازمان آگاه می نماید، در صورت مشاهده عیب در بسته بندی انبار با اعلام به واحد خرید و تولید، از ارتکاب مجدد موضوع جلوگیری می نماید.
اهدف بسته بندی کالا:
1 - بسته بندی های اولیه که به عنوان ظرف کالا استفاده می شوند در زیر چند نوع از آنها را بررسی می کنیم:
- بسته بندی با استفاده از ظروف شیشه ای: که شیشه با مواد داخل خود هیگونه واکنشی انجام نمی دهند و از معایب آن حساس بوده به شکو های حرارتی و شکستگی در مقابل عوامل خارجی و وزن زیاد است که باعث افزایش هزینه حمل و نقل می شود.
بسته بندی ظروف فلزی: که در مقابل ضربه های خارجی، حرارت، نفوذ رطوبت و هوا مقاومند و از معایب آن می تواند ایجاد خوردگی فلز بر اثر عوامل محیطی و درنتیجه تغییر کیفیت مواد آن، بخصوص مواد غذایی می شود.
- ظروف پلاستیک و نایلون: دارای وزن کم و قیمت پایین است و از معایب آن اینکه در مقابل رطوبت، حرارت مقاومت خوبی ندارد، اکثر پلاستیک ها به اشعه خورشید حساسند و مشکلاتی از قبیل ایجاد شکنندگی یا بروز بیماری های را موجب می شوند.
- بسته بندی کاغذی و مقوایی : به محصولاتی که از فیبرهای سلولزی ساخته شده اند اطلاق می شود، مزایای بسته بندی کاغذی و مقوایی: کاغذ از انعطاف پذیری خوبی برخوردار است، قابلیت شکل و چاپ پذیری، رنگ پذیری خوبی را دارد، کاغذ قابل بازیافت بوده و در محیط سریعا تجزیه می شود، مواد اولیه کاغذ ارزان بوده و از منابع طبیعی تهیه می شود معایب بسته بندی کاغذی و مقوایی: کاغذ در مقابل نفوذ رطوبت مقاومت خوبی ندارند نفوذ گاز یا روغن از کاغذ امکان پذیر است، کاغذ از قابلیت دوخت خوبی برخوردار نیست، کاغذ قابلیت اشتغال بالایی داشته و براحتی آتش گرفته و آنرا منتقل می نماید.
2 - بسته بندی ثانویه: پس از بسته بندی اولیه استفاده شده و هنگام مصرف و استفاده کالا دور انداخته می شود.
3 - بسته بندی ها بمنظور حمل و نقل، انبارش، ایجاد شبکه توزیع که در این مبحث بیشتر مورد بررسی قرار گرفته است.
بسته بندی خوب کالا را نگهداری کرده و آن را از ضایعات احتمالی حفظ می کند. از فساد کالاهای فسادپذیر جلوگیری و بسته به نوع کالا در مقابل سرما، گرما، ضربه و... محافظت می کند، بسته بندی از لحاظ نیاز به جای کم، نظم در انبار کردن کالا، سهولت حمل و نقل باید مورد توجه قرار گیرد و دارای لیبل شناسایی و ردیابی باشد (اطلاعات لیبل شامل نام تجاری، تاریخ تولید و انقضاء، تعداد واحد در بسته بندی و مقدار وزن، دستورالعمل طریقه مصرف و شرایط نگهداری محصول در صورت نیاز)
تقسیم بندی قطعات در بسته بندی از جنس غیر فلزی:
قرار دادن بسته های کوچکتر در بسته های بزرگتر: معمولا تعداد زیادی از بسته بندی های کوچک را جهت سهولت در حمل در بسته بندی های بزرگتر قرار می دهند.
ابتدا بسته بندی های بزرگ تر که برای بسته بندی کارتن های کوچک تر می باشد بررسی می شود:
جعبه پالت چوبی و پلاستیکی: به دلیل حساسیت بالای برخی قطعات آنها را داخل جعبه پالت های کاملا پوشیده (بدنه دار) قرار می دهند.
جعبه های چوبی سبک (Light Pack): از ویژگی های آن قابل رویت بودن قطعات داخل آن و همچنین سبک بودن و مقرون به صرفه بودن آنها نسب به پالت چوبی بدنه دار می باشد.
تخت پالت چوبی و پلاستیکی: کاربرد وسیعی دارند و جهت قرار داده انواع قطعات بروی آنها و تسمه کشی آنها استفاده می شود.
شکل زیر نمونه پالت چوبی
شکل های زیر نمونه های از پالت های پلاستیکی:
کارتن پالت: جهت بسته بندی کارت های کوچک سبک و قرارگیری آن در کارت پالت استفاده می باشد، از ویژگی های آن مقرون بصرفه بودن و بسته بندی سریع، وزن پایین بسته بندی می توان نام برد.
کارتن های کوچک:
جعبه کارتنهای کوچک جهت بسته بندی ثانویه بعد از قرارگیری قطعات در پلاستیک، نایلون، ظرف فلزی یا شیشه ای و ... (بسته بندی اولیه) استفاده می شوند شکل زیر:
بسته بندی در کیسه نایلون: جهت دوری قطعات از رطوبت، گرد و غبار و مشخص بودن تعداد استفاده می شود، معمولا چندین کیسه در یک کارتن کوچک قرار می گیرد.
بسته بندی قطعات در پالت های فلزی:
معمولا از این بسته بندی جهت حمل داخل سازمانی یا حمل قطعه ما بین پیمانکاران با قابلیت استفاده مجدد و یا جهت قطعات سنگین استفاده می شوند.
از این پالتها برای بسته بندی اقلام حجیم یا سنگین استفاده می شود. به منظور محافظت قطعات در داخل این پالتها ممکن است از کارتن برای پوشاندن دیواره داخلی پالتها یا انواع مقسم ها و شبکه ها بهره جست. از پلاستیک دور پالت برای محافظت محموله از گرد و غبار و نزولات جوی می توان استفاده کرد. جابجایی و حمل این پالتهابا لیفتراک بسیار سریع و راحت بوده و محموله های حمل شده با این پالتها به راحتی تخلیه و جابجامی گردند.
نمونه شکل از پالت های تاشو:
شکل زیر یک نمونه از پالت حمل تایر:
شکل زیر یک نمونه از پالت ساخته شده جهت حمل رول های پلاستیکی و کاغذی: