اصول انبارداری و مدیریت انبار

مفاهیم انبار و انبارداری و آموزش مدیریت انبارهای صنعتی و کنترل موجودی و روش های خرید و حسابداری انبار

اصول انبارداری و مدیریت انبار

مفاهیم انبار و انبارداری و آموزش مدیریت انبارهای صنعتی و کنترل موجودی و روش های خرید و حسابداری انبار

نمونه روش اجرایی حسابداری انبار



 

نمونه رویه و روش اجرایی حسابداری انبار:

قبل از مطالعه این بخش جهت آگاهی با اطلاعات مبنایی و تکمیلی مراجعه شود به مبحث "حسابداری انبار" از صفحه نخست.

هر سند رسید و حواله انبار می بایست ریالی شده و سند حسابداری متناسب با آن صادر شود، نحوه ثبت سند و ارتباط واحدهای انبار و خرید در موضوعات "نمونه روش اجرایی فرآیند خرید کالا یا خدمات" و "نمونه روش اجرایی انبارداری و مدیریت انبارها" قابل دسترسی از صفحه نخست بیان شده است.

مبنای ریالی نمودن سند های رسید در انبارهای قطعات یدکی و ملزومات مصرفی و انبار های نیمه ساخته، انبارهای محصول بر مبنای فاکتورهای خرید، هزینه مالیات، هزینه های حصول یا تولید کالا می باشد و مبنای ریالی نمودن حواله ها در این انبارها بر مبنای رسید های انبار و با استفاده از یکی از روش های  استاندارد ارزیابی موجودی های انبار (جهت اطلاعات بیشتر به مبحث "حسابداری انبار" مراجعه شود) می باشد.

در این مبحث نحوه ثبت برخی سند های حسابداری بصورت نمونه ذکر شده است:


نحوه تنظیم سند مربوط به خرید کالا یا خدمات: 
مثال: در صورتی که جنس خریداری شده از نوع قطعات و ملزومات باشد سند حسابداری به صورت زیر خواهد بود: 
حساب زیر بدهکار: 
عنوان حساب کل: موجودی مواد و کالا. 
عنوان حساب معین: موجودی قطعات و لوازم یدکی. 
عنوان تفضیل: انبار قطعات و ملزومات (نام انبار). 
شرح سند: رسید انبار شماره... فاکتور شماره... خرید از شرکت/فروشگاه ...  . 
  
حساب زیر بستانکار: 
عنوان حساب کل: سایر حسابها و اسناد پرداختنی. 
عنوان حساب معین: سایر حسابهای پرداختنی. 
عنوان تفضیل: شرکت/فروشگاه...... (شخص یا شرکت یا فروشگاهی که از آن جنس خریداری شده است). 
شرح سند: رسید انبار شماره... فاکتور شماره... خرید از شرکت / فروشگاه ...  . 
  
نمونه تنظیم شده سند فوق به صورت زیر می باشد: 
نمونه سند 1 : 
نمونه سند 2: 

نمونه سند 3:

     
 


مثال: در صورتی که جنس خریداری شده از نوع مواد اولیه تدارک شده توسط مشتری باشد، سند حسابداری به صورت زیر خواهد بود: 
حساب زیر بدهکار: 
عنوان حساب کل: موجودی مواد و کالا. 
عنوان حساب معین: موجودی مواد اولیه. 
عنوان تفضیل: (انبار مواد اولیه) (نام انبار). 
شرح سند: رسید انبار شماره... فاکتور شماره... خرید از شرکت/فروشگاه ...  . 
  
حساب زیر بستانکار: 
عنوان حساب کل: پیش دریافت ها. 
عنوان حساب معین: پیش دریافت فروش محصولات. 
عنوان تفضیل: (شخص یا شرکت یا فروشگاهی که کالا را تدارک داده است). 
شرح سند: رسید انبار شماره... فاکتور شماره... خرید از شرکت / فروشگاه ...  
  
مثال: در صورتی که جنس خریداری شده از نوع مواد اولیه باشد و نیاز به محاسبه مالیات بر ارزش افزوده باشد، سند حسابداری به صورت زیر خواهد بود: 
حساب زیر بدهکار: 
عنوان حساب کل: موجودی مواد و کالا. 
عنوان حساب معین: موجودی مواد اولیه. 
عنوان تفضیل: (انبار مواد اولیه) (نام انبار). 
شرح سند: رسید انبار شماره... فاکتور شماره... خرید از شرکت/فروشگاه ...  . 
  
عنوان حساب کل: سایر حسابها و اسناد دریافتنی. 
عنوان حساب معین: مالیات و عوارش بر ارزش افزوده. 
عنوان تفضیل: مالیات اعتبار ارزش افزوده. 
شرح سند: مالیات بر ارزش افزوده رسید انبار شماره... فاکتور شماره... خرید از شرکت/فروشگاه ...  . 
  
حساب زیر بستانکار (مبلغ کل فاکتور + مبلغ مالیات): 
عنوان حساب کل: حسابها و اسناد پرداختنی. 
عنوان حساب معین: حسابهای پرداختنی. 
عنوان تفضیل: شرکت/فروشگاه...... (شخص یا شرکت یا فروشگاهی که از آن جنس خریداری شده است). 
شرح سند: رسید انبار شماره... فاکتور شماره... خرید از شرکت / فروشگاه ...  
  


خرید خدمات: 

مثال: خدمات خریداری شده برای تعمیر ماشین آلات را می توان بصورت زیر انجام داد. 
حساب زیر بدهکار: 
عنوان حساب کل: هزینه های عملیاتی. 
عنوان حساب معین: تعمیر و نگهداری ماشین آلات و تجهیزات تولید. 
عنوان تفضیل: (مرکز هزینه) 
شرح سند: فاکتور خرید خدمت شماره ......... از شرکت ................ 
  
بستانکار: 
عنوان حساب کل: سایر حسابها و اسناد پرداختنی. 
عنوان حساب معین: سایر حساب های پرداختنی. 
عنوان تفضیل: (نام شرکت یا شخص انجام دهنده خدمات) 
شرح سند: فاکتور خرید خدمت شماره ......... از شرکت ................ 
  
عنوان حساب کل: سایر حسابها و اسناد پرداختنی. 
عنوان حساب معین: مالیات تکلیفی اشخاص ثالث. 
عنوان تفضیل: اداره دارائی 5% مالیات تکلیفی. 
شرح سند: مالیات فاکتور خرید خدمت شماره ......... از شرکت ................ 
  


ثبت سند اقلام صادره از انبار: 

مثال: در صورتی که جنس صادره از انبار از نوع مواد اولیه (حواله ارسال به تولید) باشد، سند حسابداری به صورت زیر خواهد بود: 
حساب زیر بدهکار: 
عنوان حساب کل: هزینه های عملیاتی. 
عنوان حساب معین: هزینه مواد مصرفی مستقیم تولید. 
عنوان تفضیل: (مرکز هزینه / واحد مصرفی تولیدی). 
شرح سند: حواله ارسال به تولید انبار شماره... از انبار.... به واحد...... 
  
حساب زیر بستانکار: 
عنوان حساب کل: موجودی مواد و کالا. 
عنوان حساب معین: موجودی مواد اولیه. 
عنوان تفضیل: انبار مواد اولیه (نام انبار). 
شرح سند: حواله انبار ارسال به تولید شماره... از انبار.... به واحد...  . 
  
مثال: در صورتی که جنس صادره از انبار از نوع دارئی ثابت باشد و از نوع مثلا اثاثیه و منصوبات باشد، سند حسابداری به صورت زیر خواهد بود: 
حساب زیر بدهکار: 
عنوان حساب کل: دارایی های ثابت مشهود. 
عنوان حساب معین: (اثاثیه و منصوبات). 
شرح سند: حواله انبار دارایی ثابت شماره... انبار...  . 
  
حساب زیر بستانکار: 
عنوان حساب کل: موجودی مواد و کالا. 
عنوان حساب معین: موجودی قطعات و لوازم یدکی. 
عنوان تفضیل: انبار قطعات و ملزومات (نام انبار). 
شرح سند: حواله انبار دارایی ثابت شماره... انبار...  . 
  
مثال: نمونه حواله های ارسال به ساخت از انبار قطعات و ملزومات، سند حسابداری به صورت زیر خواهد بود: 
حساب زیر بدهکار: 
عنوان حساب کل: دارایی های ثابت در جریان تکمیل. 
عنوان حساب معین: (ماشین آلات در دست تکمیل). 
تفضیل: (نام پروژه) 
شرح سند: حواله انبار ارسال به ساخت شماره ... انبار...  . 
  
حساب زیر بستانکار: 
عنوان حساب کل: موجودی مواد و کالا. 
عنوان حساب معین: موجودی قطعات و لوازم یدکی. 
عنوان تفضیل: (انبار قطعات و ملزومات) (نام انبار). 
شرح سند: حواله انبار ارسال به ساخت شماره ... انبار...  . 
  
مثال: در مورد حواله های مصرف از انبار قطعات و ملزومات، سند حسابداری به صورت زیر خواهد بود: 
حساب زیر بدهکار: 
عنوان حساب کل: (هزینه های عملیاتی / هزینه های کارکنان) 
عنوان حساب معین: (سرفصل های مربوط به هزینه های عملیاتی یا هزینه های کارکنان) 
تفضیل: (مرکز هزینه / واحد مصرفی) 
شرح سند: حواله انبار مصرف شماره ... انبار...  . 
  
حساب زیر بستانکار: 
عنوان حساب کل: موجودی مواد و کالا. 
عنوان حساب معین: موجودی قطعات و لوازم یدکی. 
عنوان تفضیل: (انبار قطعات و ملزومات) (نام انبار). 
شرح سند: حواله انبار مصرف شماره ... انبار...  . 
  
مثال: در مورد حواله های مصرف از انبار قطعات و ملزومات جهت اقلام تجهیزات و ماشین آلات دارائی ثابت، سند حسابداری به صورت زیر خواهد بود: 
حساب زیر بدهکار: 
عنوان حساب کل: هزینه های عملیاتی. 
عنوان حساب معین: تعمیر و نگهداری ماشین آلات و تجهیزات تولید. 
تفضیل 1: (مرکز هزینه / واحد مصرفی) 
تفضیل 2 : (نام دارائی ثابت). 
شرح سند: حواله انبار مصرف شماره ... انبار...  . 
  
حساب زیر بستانکار: 
عنوان حساب کل: موجودی مواد و کالا. 
عنوان حساب معین: موجودی قطعات و لوازم یدکی. 
عنوان تفضیل: (انبار قطعات و ملزومات) (نام انبار). 
شرح سند: حواله انبار مصرف شماره ... انبار...  . 
  

ثبت کرایه حمل مواد از خرید به شرکت: 
مثال: 
حساب زیر بدهکار: 
عنوان حساب کل: موجودی مواد و کالا. 
عنوان حساب معین: کرایه حمل موجودی ها. 
تفضیل: ( نام انبار) 
شرح سند: بابت پرداخت کرایه بارنامه شماره.... به آقای ..... 
  
حساب زیر بستانکار: 
عنوان حساب کل: موجودی نقد و بانک. 
عنوان حساب معین:صندوق ریالی. 
عنوان تفضیل: (نام فرد دریافت کننده). 
شرح سند: بابت پرداخت کرایه بارنامه شماره.... به آقای ..... 
  
ثبت مواد برگشتی از خرید به فروشنده: 
مثال: در صورتی که مواد برگشتی از انبار قطعات و ملزومات باشد: 
حساب زیر بدهکار: 
عنوان حساب کل: سایر حساب ها و اسناد پرداختنی. 
عنوان حساب معین: سایر حساب های پرداختنی. 
تفضیل : (نام فروشنده) 
شرح سند: برگشت از فاکتور شماره... رسید شماره ... فروشنده ... . 
  
حساب زیر بستانکار: 
عنوان حساب کل: موجودی مواد و کالا. 
عنوان حساب معین: موجودی قطعات و لوازم یدکی. 
عنوان تفضیل: (انبار قطعات و ملزومات) (نام انبار). 
شرح سند: برگشت از فاکتور شماره... رسید شماره ... فروشنده ... . 
  

انتقال بین انبارها: 
مثال: انتقال بین انبارها: 
حساب زیر بدهکار: 
عنوان حساب کل: موجودی مواد و کالا. 
عنوان حساب معین: موجودی مواد اولیه. 
تفضیل: (نام انبار تحویل گیرنده) 
شرح سند: رسید انتقالی شماره ... از انبار ... به انبار ...  . 
  
حساب زیر بستانکار: 
عنوان حساب کل: موجودی مواد و کالا. 
عنوان حساب معین: موجودی قطعات و لوازم یدکی. 
عنوان تفضیل: (انبار تحویل دهنده). 
شرح سند: رسید انتقالی شماره ... از انبار ... به انبار ...  . 
  
نحوه ثبت حواله های امانی ما نزد دیگران: 
مثال: نمونه ثبت سند حواله امانی ما نزد دیگران. 
حساب زیر بدهکار: 
عنوان حساب کل: موجودی مواد و کالا. 
عنوان حساب معین: کالای امانی ما نزد دیگران. 
تفضیل: (نام شخص / شرکت امانت گیرنده) 
شرح سند: حواله امانی شماره..... از انبار........ 
  
حساب زیر بستانکار: 
عنوان حساب کل: موجودی مواد و کالا. 
عنوان حساب معین: موجودی مواد اولیه. 
عنوان تفضیل: (انبار تحویل دهنده). 
شرح سند: حواله امانی شماره..... از انبار........ 
  


حواله انبارگردانی: 

مثال: حواله انبارگردانی، ثبت سند حواله کسری یک کالا از انبار قطعات و ملزومات: 
حساب زیر بدهکار: 
عنوان حساب کل:هزینه های عملیاتی. 
عنوان حساب معین: (ابزار و لوازم مصرفی). 
تفضیل : (نام مرکز هزینه) 
شرح سند: حواله مغایرت انبارگردانی انبار......... دوره مالی سال.......... 
  
حساب زیر بستانکار: 
عنوان حساب کل: موجودی مواد و کالا. 
عنوان حساب معین: موجودی قطعات و لوازم یدکی. 
عنوان تفضیل: (انبار قطعات و ملزومات) (نام انبار). 
شرح سند: حواله مغایرت انبارگردانی انبار......... دوره مالی سال.......... 
  


نحوه ثبت مواد برگشتی به انبار: 

مثال: در صورتی که جنس برگشتی به انبار از نوع مواد اولیه  باشد، سند حسابداری به صورت زیر خواهد بود: 
حساب زیر بدهکار: 
عنوان حساب کل: موجودی مواد و کالا. 
عنوان حساب معین: موجودی مواد اولیه. 
عنوان تفضیل: (انبار مواد اولیه) (نام انبار). 
شرح سند: رسید انبار برگشتی شماره... از واحد.... 
  
حساب زیر بستانکار: 
عنوان حساب کل: هزینه های عملیاتی 
عنوان حساب معین: هزینه مواد مصرفی مستقیم تولید. 
عنوان تفضیل: (عنوان مرکز هزینه / واحد مصرفی). 
شرح سند: رسید انبار برگشتی شماره... از واحد...  . 
  
مثال: در صورتی که جنس برگشتی به انبار از نوع ابزارآلات مصرفی باشد (رسید برگشت از مصرف)، سند حسابداری به صورت زیر خواهد بود: 
حساب زیر بدهکار: 
عنوان حساب کل: موجودی مواد و کالا. 
عنوان حساب معین: موجودی قطعات و لوازم یدکی. 
عنوان تفضیل: (انبار قطعات و ملزومات) (نام انبار). 
شرح سند: رسید انبار برگشت از مصرف شماره... از واحد.... 
  
حساب زیر بستانکار: 
عنوان حساب کل: هزینه های عملیاتی 
عنوان حساب معین: ابزار و لوازم فنی مصرفی . 
عنوان تفضیل: (عنوان مرکز هزینه / واحد مصرفی) . 
شرح سند: رسید انبار برگشت از مصرف شماره... از واحد... . 
  
مثال: در صورتی که جنس برگشتی به انبار از نوع هزینه های کارکنان باشد (رسید برگشت از مصرف)، سند حسابداری به صورت زیر خواهد بود: 
حساب زیر بدهکار: 
عنوان حساب کل: موجودی مواد و کالا. 
عنوان حساب معین: موجودی قطعات و لوازم یدکی. 
عنوان تفضیل: (انبار قطعات و ملزومات) (نام انبار). 
شرح سند: رسید انبار برگشت از مصرف شماره... از واحد.... 
  
حساب زیر بستانکار: 
عنوان حساب کل: هزینه های کارکنان. 
عنوان حساب معین: (پوشاک و لوازم ایمنی). 
عنوان تفضیل: (عنوان مرکز هزینه / واحد مصرفی). 
شرح سند: رسید انبار برگشت از مصرف شماره... از واحد... . 
  


مثال: در صورتی که جنس برگشتی به انبار از نوع رسید برگشت از ساخت باشد، سند حسابداری به صورت زیر خواهد بود: 
حساب زیر بدهکار: 
عنوان حساب کل: موجودی مواد و کالا. 
عنوان حساب معین: موجودی قطعات و لوازم یدکی. 
عنوان تفضیل: (انبار قطعات و ملزومات) (نام انبار). 
شرح سند: رسید انبار برگشت از ساخت شماره... از واحد.... 
  
حساب زیر بستانکار: 
عنوان حساب کل: دارائی های ثابت در جریان تکمیل. 
عنوان حساب معین: (ماشین آلات در دست تکمیل). 
عنوان تفضیل: (عنوان پروژه). 
شرح سند: رسید انبار برگشت از ساخت شماره... از واحد... . 
  
رسید انبارگردانی: 
مثال: سند رسید اضافات مربوط انبارگردانی: 
حساب زیر بدهکار: 
عنوان حساب کل: موجودی مواد و کالا. 
عنوان حساب معین: موجودی مواد اولیه. 
عنوان تفضیل: (انبار مواد اولیه) (نام انبار). 
شرح سند: رسید مغایرت انبارگردانی سال ... انبار... 
  
حساب زیر بستانکار: 
عنوان حساب کل: هزینه های عملیاتی. 
عنوان حساب معین: هزینه مواد مصرفی مستقیم تولید. 
عنوان تفضیل: (نام مرکز هزینه). 
شرح سند: رسید مغایرت انبارگردانی سال ... انبار... 
  


اسناد صادره مربوط به خروج محصول ساخته شده: 

مثال: فروش محصولات: 
حساب زیر بدهکار (مبلغ مالیات + مبلغ فاکتور): 
عنوان حساب کل: حساب ها و اسناد دریافتنی تجاری. 
عنوان حساب معین: خریداران محصولات. 
عنوان تفضیل: (عنوان خریدار). 
شرح سند: فاکتور فروش شماره .... خریدار.... 
شرح سند: مالیات بر ارزش افزوده شماره .... خریدار.... 
  
حساب زیر بستانکار: 
عنوان حساب کل: فروش. 
عنوان حساب معین: (فروش محصولات). 
عنوان تفضیل: ( عنوان خریدار). 
شرح سند: فاکتور فروش شماره .... خریدار.... 
  
عنوان حساب کل: حساب ها و اسناد پرداختنی. 
عنوان حساب معین: مالیات و عوارض بر ارزش افزوده. 
عنوان تفضیل 1: مالیات اعتبار ارزش افزوده. 
عنوان تفضیل 2: (نام خریدار) 
شرح سند: مالیات بر ارزش افزوده شماره .... خریدار.... 
  
مثال: برگشت از فروش محصولات 
حساب زیر بدهکار: 
عنوان حساب کل: برگشت از فروش و تخفیفات 
عنوان حساب معین: برگشت از فروش داخلی محصولات 
عنوان حساب تفضیل: (عنوان شرکت خریدار) 
شرح: فاکتور برگشتی فاکتور فروش شماره ... به شرکت ... 
  
عنوان حساب کل: سایر حساب ها و اسناد پرداختنی 
عنوان حساب معین: مالیات بر ارزش افزوده 
عنوان حساب تفضیل: (عنوان شرکت خریدار) 
شرح: مالیات بر ارزش افزوده برگشتی فاکتور شماره .. از شرکت ... 
  
حساب زیر بستانکار: 
عنوان حساب کل: حساب ها و اسناد دریافتنی تجاری. 
عنوان حساب معین: خریداران محصولات 
عنوان حساب تفضیل: (عنوان خریدار) 
شرح: فاکتور برگشتی فروش شماره.... به شرکت ......... 
  


مثال: نحوه ثبت کرایه حمل کالای فروش، که پرداخت آن بعهده شرکت می باشد. 
حساب زیر بدهکار: 
عنوان حساب کل: هزینه های بازاریابی و فروش. 
عنوان حساب معین: هزینه های حمل و انبارداری. 
عنوان تفضیل: (واحد بازرگانی و فروش). 
شرح سند: کرایه حمل فروش بارنامه شماره .... راننده آقای / شرکت.... 
  
حساب زیر بستانکار: 
عنوان حساب کل: سایر حساب ها و اسناد پرداختنی. 
عنوان حساب معین: سایر حساب های پرداختنی. 
عنوان تفضیل: ( عنوان فرد یا شرکت حمل کننده). 
شرح سند: کرایه حمل فروش بارنامه شماره .... راننده آقای / شرکت....